دانشکده بهداشت

هرساله در کشور عزیزمان، هفته اول اردیبهشت ماه، هفته سلامت نام گذاری می شود. هدف از این اقدام، توجه به اهمیت و جایگاه سلامت در زندگی امروزه است. شعار امسال هفته سلامت "سرآغازی سلامت، آینده ای سرآمد" اعلام شده است و لازمه تحقق آن فراهم آوری شرایط سالم برای جامعه و ارتقاء کیفیت سلامت با نگاه به آینده ای سالم و شاداب است. یکی از شعارهای هفته سلامت سال 1404 "محیط سالم، جامعه سالم با مشارکت مردم" می باشد که بیانگر نقش مهم و تاثیرگذار محیط زندگی و یا محیط زیست در سلامت انسان ها و همچنین نقش جامعه و مشارکت مردمی در بهبود آن است.

امروزه به دلیل توسعه فعالیت های انسانی در عرصه های صنعتی، کشاورزی، تجاری و همچنین تغییر سبک زندگی، سلامت محیط زیست همواره دستخوش تغییراتی شده که بدنبال آن سلامت انسان نیز مورد تهدید قرار گرفته است. همه می دانیم که داشتن محیطی سالم و استاندارد، نیازمند مدیریت و حفظ صحیح عناصر محیطی نظیر آب، هوا و خاک می باشد. در کنار مدیریت، فرهنگ سازی همگانی، آموزش جامعه و توسعه فعالیت های مردم نهاد در حوزه محیط زیست می تواند در حفظ کیفیت محیط زیست و یا سلامت محیط زیست نقش هم افزایی و موثری داشته باشد. با توجه به اهمیت محیط زیست و نقش اثرگذار آن در انتقال بیماری ها، دسترسی جامعه به منابع محیط زیستی سالم همواره از ضروریات زندگی امروزی است. بنابراین می توان بیان نمود که یک جامعه سالم در یک محیط زیست سالم رشد و ترقی پیدا می کند.

در کشور ما مسایل مهم محیط زیستی که چالش های بهداشتی و سلامتی جدی را بدنبال داشته عمدتا ناشی از آلودگی هوا در کلانشهر ها، وقوع ریزگردها و تغییرات اقلیمی است. در ارتباط با آلودگی هوا بدلیل نقش مهم آن در افزایش بار بیماری های قلبی-عروقی، ریوی و انواع سرطان ها، اعمال قوانین و نظارت های محیط زیستی سختگیرانه تر، استفاده از سوخت های پاک و یا انرژی های تجدیدپذیر، توسعه ناوگان حمل و نقل عمومی، کنترل آلودگی های صنعتی و همچنین بکارگیری وسایل نقلیه موتوری استاندارد می بایستی مورد توجه مدیران و تصمیم گیرندگان حوزه محیط زیست قرار گیرد. در خصوص تغییرات اقلیمی، پدید گردوغبار و همچنین خشکسالی های پیاپی و متعاقب آن بحران آب نیز تصمیمات و انجام اقدامات فوری و زودبازده را می طلبد. در حوزه مدیریت پسماند و حفاظت از خاک نیز سازمان های مربوطه می بایستی بیش از بیش به سلامت محیط و حفظ کیفیت آن بپردازند. از طرفی دیگر استفاده کمتر از سموم در صنعت کشاورزی، ترکیبات دارویی در صنعت دامپروری، پیاده سازی برنامه های مدیریت سبز در ارگان ها و سازمان ها، مدیریت صحیح فاضلاب های شهری، صنعتی و بیمارستانی، تعاملات زیست محیطی بین المللی و توجه به اصل حفاظت از محیط زیست در برنامه های توسعه پایدار می توانند نقش کلیدی در سالم سازی و حفظ کیفیت محیط زیست داشته باشند.

اما با این وجود، نمی تواند نقش و مشارکت مردم را در حفظ محیط زیست و پایداری آن نادیده گرفت. مشارکت فعال مردم در کمپین ها، مناسبت ها و رویدادهای بهداشت محیطی و زیست محیطی و همچنین حضور موثر در انجمن ها و فعالیت مشترک با فعالان و دوستداران محیط زیست نه تنها به ترویج فرهنگ حفاظت از محیط زیست بلکه به بهبود کیفیت محیط زیست و سالم سازی آن برای آینده و نسل های آینده کمک کند. با این حال، با توجه به پیچیدگی های محیط و ارتباط بسیار نزدیک اجزا و عناصر آن با یکدیگر و همچنین نقش انسان در حفاظت از آن، انتظار می رود هر یک از افراد جامعه خود را قبال محیط زیست و سلامت آن مسئول دانسته و در راستای توسعه پایدار و اقدامات و برنامه های کمک به حفظ محیط زیست در کنار مسئولین، تصمیم گیرندگان و فعالان این حوزه با هدف هم افزایی و کمک به حفظ محیط زیست و فراهم آوری شرایط سالم برای آینده حضور موثر، دلسوزانه و بیش از پیش مسئولانه داشته باشیم.

امید است که با مشارکت همگانی و اهمیت به سلامت محیط و همکاری و همکاری با یکدیگر و ترویج فرهنگ احترام به محیط زیست بتوانیم گام های موثری را در ایجاد محیط زیستی سالم، با طراوت و سرزنده برای آینده گان برداشته باشیم.

دکتر بابک کاکاوندی

عضو هیات علمی گروه مهندسی بهداشت محیط